Broeikastheorie

De Aarde wordt omringd door een laag lucht die we atmosfeer of dampkring noemen. De atmosfeer werkt als een dekentje. Dit noemt men het broeikaseffect. Men begrijpt nog niet goed hoe het werkt. Eén van de pogingen om dit te verklaren is de broeikastheorie. Dit is dus niet heftzelfde als het broeikaseffect. Er is veel verwarring over de broeikastheorie. De alarmerende voorspellingen over de opwarming van de Aarde zijn gebaseerd op de broeikastheorie.

pagina 1 / 2

Een warme deken om de Aarde

Zonder de atmosfeer zou het op Aarde net zo koud zijn als in de diepvriezer: min 18 graden. Dankzij de atmosfeer is het oppervlak aangenaam warm: gemiddeld 15 graden.

De atmosfeer werkt als een deken. Hierdoor koelt aardoppervlak minder snel af. Dit noemt men het broeikaseffect.

Iedereen is heel blij met het broeikaseffect. Zonder dit effect zou het 33 graden kouder zijn.

Hoe werkt het broeikaseffect?

Je weet waarschijnlijk wel dat het boven in de bergen kouder is. Dit komt omdat de zonnestralen vooral de bodem verwarmen. Als het licht het aardoppervlak raakt, wordt het omgezet in warmte-energie. De Zon verwarmt de Aarde dus van onderop.

Op de grond is het het warmst. Als je omhoog klimt met een vliegtuig gaan de temperatuur en luchtdruk dalen. Dat komt door de zwaartekracht. Door de zwaartekracht zitten de meeste luchtdeeltjes dicht bij de grond. Op grote hoogte zijn er minder luchtdeeltjes. Hoe minder deeltjes, hoe lager de luchtdruk en hoe lager de temperatuur. En daarom is het hoog in de atmosfeer een stuk kouder. Door de afnemende luchtdruk daalt de temperatuur per kilometer met gemiddeld 6,5 °C. Op ongeveer 5 kilometer hoogte is het -18 °C.

De broeikastheorie

Nu wordt het verhaal moeilijker. De broeikastheorie geeft een verklaring voor de werking van de deken. De deken isoleert vanwege de broeikasgassen. De werking bestaat uit een combinatie van drie effecten:

Het effect van de afnemende luchtdruk (onderin hoge druk en warm, boven lage druk en koud)
De invloed van natuurlijke broeikasgassen. Dit wordt het natuurlijke broeikaseffect genoemd. Dit is niet bewezen.
De broeikasgassen die de mens uitstoot zou het natuurlijke broeikaseffect versterken. Dit wordt het versterkte broeikaseffect genoemd. Dit is niet bewezen.

De invloed van broeikasgassen

Op de website van het KNMI staat meer informatie over hoe het broeikaseffect zou werken:
Het warme aardoppervlak straalt energie omhoog. Deze straling noemt men warmtestraling of infrarode straling. Dit is een soort licht maar dan onzichtbaar. Een groot deel van de zonne-energie (45%) gaat via warmtestraling terug naar de ruimte. De broeikasgassen doen iets met de warmtestraling.

De broeikasgassen in de atmosfeer nemen de warmtestraling tijdelijk op om dit later in alle richtingen uit te stralen. Zo blijft een deel van de zonne-energie tijdelijk gevangen in de onderste tien kilometer van de atmosfeer. Door de broeikasgassen wordt dit deel van de atmosfeer iets warmer. Door de verandering van de luchtdruk daalt de temperatuur altijd met ongeveer 6,5 °C per kilometer. Als het nu boven iets minder koud wordt door de broeikasgassen, wordt het daardoor beneden aan het oppervlak ook enkele graden warmer.

De wetenschappers begrijpen de broeikastheorie nog maar half. Als het natuurlijke broeikaseffect zou bestaan, dan heeft het broeikasgas waterdamp met 90% de meeste invloed. Het aandeel van CO2 is minder dan 10%. Het aandeel van de mens in het totale broeikaseffect kan niet groter zijn dan 2,5%. Maar waarschijnlijk is het nog kleiner.

Om over na te denken
In tegenstelling tot een echte broeikas heeft de atmosfeer geen dak die voorkomt dat de warmte ontsnapt. De naam broeikaseffect klopt dus niet. Wat zou een betere naam zijn?

Lees verder:

Pagina 2
Misverstanden over broeikaseffect

Ko moet niet vergeten de deur dicht te doen, anders ontsnapt de warmte naar de gang.

pagina 1 / 2

Misverstanden over de broeikastheorie

Meestal zegt men dat de broeikasgassen de warmtestraling terugstralen richting Aarde. Dit idee van een straalkacheltje klopt niet. Hoog in de atmosfeer is het altijd kouder dan aan het aardoppervlak. Een koud voorwerp kan niet een warmer voorwerp warmer maken. Daarom straalt de atmosfeer geen warmte terug die kan bijdragen aan het verder opwarmen van de Aarde. Het broeikaseffect van de broeikasgassen zorgt er alleen voor dat het minder snel afkoelt.

Ook de vergelijking met een kweekkas - een broeikas voor planten - klopt niet. In een kweekkas wordt het heel warm omdat de lucht is afgesloten. In de atmosfeer kan de lucht wel opstijgen en hoog in de atmosfeer kan het zijn energie kwijtraken richting de ruimte.

Deze afbeelding van het broeikaseffect klopt niet. CO2 is geen spiegel die warmtestraling terugkaatst en de Aarde opwarmt.

Ko moet niet vergeten de deur dicht te doen, anders ontsnapt de warmte naar de gang.

Deel deze pagina