Met KoKlimaat
op wereldreis
Met KoKlimaat
op tijdreis
Met Ko Klimaatnaar de Klimaatprofessor
het klimaat
KWIS
Temperatuur in Nederland
Temperatuurverloop in Nederland
Het KNMI meet de temperatuur, wind en regen, en maakt de weersverwachting. Dit weerinstituut ligt in De Bilt. Dat ligt in de buurt van Utrecht. Het KNMI gebruikt de meetgegevens van De Bilt als de officiële gegevens voor heel Nederland.
In Nederland is het warmer geworden: Volgens het KNMI 1,8 °C sinds 1901. De opwarming in onze buurlanden is vergelijkbaar.
Op Aarde steeg de temperatuur sinds 1850 gemiddeld 1,0 °C. Het is de vraag waarom het in Nederland een stuk warmer is geworden.
Het verloop van de temperatuur in De Bilt in de afgelopen 120 jaar. Rond 1990 was er een opmerkelijke temperatuursprong. bron In Nederland steeg de temperatuur tussen 1901 en 1988 slechts 0,4 °C. Maar tussen 1988 en 1991 sprong de temperatuur omhoog met maar liefst 1,0 °C. Daarna is er weinig opwarming.
Het grootste deel van de Nederlandse temperatuurstijging gebeurde dus rond 1990. Toen maakte de gemiddelde temperatuur een sprong met 1,0 °C.
Deze opmerkelijke temperatuursprong wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een aantal factoren:
- Meer westenwind > Meer tropische warmte
Sinds de jaren 1980 waait er vaker een zuidwestenwind in West-Europa. Deze brengt zachte tropische lucht van de zee naar Europa. Dit leidt tot relatief zachte winters met veel neerslag. Het zeeklimaat is sinds 1980 in West-Europa versterkt. - Schonere lucht > Meer zon, warmer
Vanaf 1985 is de lucht in West-Europa schoner. Gevolg: minder mist, smog en wolken, en daardoor meer zonlicht en hogere temperaturen. - Hitte-eiland > Meer warmte van de stad
De Bilt ligt vlak bij de grote stad Utrecht. Deze stad is in 100 honderd jaar wel 10 keer zo groot geworden. Een omgeving met bebouwing wordt overdag warmer, en koelt 's nachts minder af. Door het oprukken van de stad meet De Bilt hogere temperaturen. Dit noemt men het hitte-eilandeffect. - Aanpassingen oude gegevens
Het KNMI heeft in 2016 de temperaturen van voor 1950 naar beneden bijgesteld. Hierdoor is het verleden kouder gemaakt.
Lees verder bij Verdwenen hittegolven.
Al deze oorzaken hebben niets met het broeikaseffect en de opwarming van de Aarde te maken.
Om over na te denken
'Nederland' is dus eigenlijk 'De Bilt'. Wat zou dat betekenen voor de officiële temperatuurgegevens van 'Nederland'?
Waar zullen we die thermometer neerzetten?
Vaker westenwind > Warmer
Op de Atlantsiche Oceaan is er meestal een hogeluchtdrukgebied bij de Azoren en een lageluchtdrukgebied bij IJsland. Sinds 1975 is het drukverschil tussen dezetwee gebieden sterker. Dit noemt men een positieve NAO. Hierdoor overheerst sinds 1975 bij ons de zuidwesten wind. Deze brengt zachte lucht van de zee naar West-Europa. Dit leidt tot relatief zachte winters met veel neerslag. Het zeeklimaat wordt dus in deze situatie in West-Europa versterkt.
Het sterke luchtdrukverschil rond 1990 veroorzaakte waarschijnlijk de temperatuursprong. Dat het daarna warm bleef heeft een aantal andere oorzaken:
Waar zullen we die thermometer neerzetten?
Schonere lucht > Warmer
Sinds 1980 zijn er veel maatregelen genomen om de luchtvervuiling terug te dringen. De uitstoot van zwavel is sindsdien sterk afgenomen. Zwaveldioxide (SO2) zorgt voor smog. Dit is slecht voor de gezondheid. De smogdeeltjes (aerosolen) versterken de vorming van wolken en mist, en ze houden het zonlicht tegen. Omdat de lucht heel veel schoner is geworden, is er minder smog, minder mist, minder bewolking en meer zonlicht. De zonnestraling is vanaf de jaren-80 toegenomen, met 9 procent (tussen 1981 en 2010)1. Volgens het KNMI steeg hierdoor de temperatuur met 0,2 °C.
Zwaveldioxide (SO2) is verreweg het belangrijkste stofje (aerosolen) welke het zonlicht tegenhoudt en smog en mist veroorzaakt. Bronnen: grafieken KNMI grafiek RIVM
1 Klimaatbericht KNMI 2019 Zonnestraling in 2019
Waar zullen we die thermometer neerzetten?
Hitte-eiland rond De Bilt
Het weerstation van het KNMI in De Bilt staat in een stedelijke omgeving. De warmte van de stad verhoogt de temperatuur bij het KNMI. Volgens satellietmetingen is deze temperatuurverhoging meer dan een 0,5 °C.
Het KNMI werd in 1901 opgericht. Toen was er nog weinig bebouwing. Nu is er veel meer bebouwing. Hierdoor is het gemiddeld 0,5 °C warmer dan vroeger.
Op deze kaart van het RIVM staan de gemiddelde jaarlijkse temperatuurverschillen. Volgens deze kaart is de locatie van het KNMI gemiddeld een 0,5 °C warmer dan de landelijke omgeving. bron
Vroeger was er veel minder bebouwing rond het weerstation De Bilt. Dus toen was er veel minder temperatuurverhoging door de bebouwing.
De oude situatie is nog geldig voor Soesterberg. Dit weerstation ligt op 9 kilometer van De Bilt. In de omgeving van Soesterberg is een stuk minder bebouwing dan in de omgeving van De Bilt.
Vroeger meten de twee weerstations ongeveer dezelfde temperaturen. Tegenwoordig meet het weerstation in Soesterberg duidelijk lagere temperaturen. Het verschil tussen Soesterberg en De Bilt is nu opgelopen tot 0,6 °C.
Het KNMI erkent de invloed van de stad. Ze verlagen de huidige temperatuurmetingen voor 'De Bilt' met 0,11 °C. Echter, volgens de satellietmetingen en de gegevens van Soesterberg is deze correctie veel te weinig.
Om over na te denken
Het weerstation van Nederland 'De Bilt' ligt vlakbij de grote stad Utrecht. Wat zou dat betekenen voor de 1,8 graden opwarming die wordt gerapporteerd voor Nederland? (Terwijl wereldwijd 1,0 graden stijging wordt gemeten?)
Nog meer weten? kijk hoe warm het is in je eigen dorp of stad op deze interactieve kaart .
Waar zullen we die thermometer neerzetten?