⚠ Deze website wordt op zaterdag 16 november onderhouden en zal enige uren niet bezoekbaar zijn.

boekje
kwis
zoeken
overzicht       
temperatuur    
sinds 1850
temperatuur    
in het verleden
temperatuur     Nederland
verdwenen       hittegolven
KWIS
zachte            winters
warmte          in de stad

knop temperatuurWarmte in de stad

pagina 1 / 3

Temperatuur meten in de warme stad

In een stad is het warmer dan op het platteland. Een omgeving met huizen en straten wordt warmer dan een bos of weiland. In de zomer kan het in het centrum van een stad wel 5 °C warmer zijn. De stad is een warm eiland in een koelere omgeving. Dit noemt men het hitte-eilandeffect.

kaart Stedelijk hitte-eiland effect (UHI) in NederlandKaart van Nederland in infraroodlicht. Met een infraroodcamera kan je de warmte van de omgeving goed zien. Blauw is koel en rood is warm. Duidelijk is te zien dat de steden als warme eilanden in het land liggen.

grafiek temperatuur steden inwoneraantal Stedelijk hitte-eiland effect (UHI) in Californie goodridge 1910-2007De temperatuurontwikkeling in de steden van Californië hangt duidelijk af van het aantal inwoners. bron 1996 toevoeging 2008

Ook rondom een stad is de temperatuur iets hoger. Veel officiële weerstations staan in de buurt van een stad, bijvoorbeeld bij een luchthaven en langs wegen. Steeds meer weerstations staan in een hitte-eiland. Hierom meten steeds meer weerstations hogere temperaturen dan op het onbebouwde platteland.

Deze plaatselijke opwarming door het hitte-eilandeffect heeft niets te maken met de klimaatverandering.

Om over na te denken
De omgeving van veel weerstations is steeds meer bebouwd geraakt de afgelopen 100 jaar. Wat zal dit voor effect hebben op de gemeten temperaturen?

Bekijk op deze interactieve kaart hoeveel warmer het is in jouw dorp of stad.

Voor Einsteins Bollebozen:

Pagina 2
Opmerkelijke temperatuurverschillen tussen stad en platteland, en tussen land en zee

Pagina 3
Veel meetstations meten te hoge temperaturen

tekening Ko Klimaat meet de temperatuur in de stad

Ko meet de temperatuur. In de stad is het warmer dan op het platteland.

pagina 2 / 3 | Voor Einsteins bollebozen

Verschil tussen stad en platteland

De warmte van stedelijke gebieden is goed te zien in de metingen van Australië. De meeste mensen wonen daar langs de kusten. Het binnenland van Australië is vrijwel onbewoond.

In de onderstaande grafiek zijn de gemiddelde temperaturen weergegeven van Australië. De rode lijn is de gemiddelde temperatuur van alle weerstations. De blauwe lijn is de gemiddelde temperatuur van de weerstations in het binnenland (binnen de rechthoek op het kaartje). De weerstations in het onbewoonde binnenland laten helemaal geen stijging van de temperatuur zien (blauwe lijn). Alle weerstations samen (rode lijn) laten wel een stijgende lijn zien (vooral vanaf 1975). Dit komt waarschijnlijk omdat de weerstations buiten het binnenland in een stedelijke omgeving staan en de plaatselijke opwarming van de steden meten.

kaart Verschil in gemeten temperatuur tussen landelijk gelegen weerstations en alle weerstations in Australie.Verschil in gemeten temperaturen tussen landelijk gelegen weerstations (binnen rechthoek) en alle weerstations in Australië. In het onbebouwde binnenland (blauwe lijn) stijgt de temperatuur nauwelijks.

Om over na te denken
Hoewel de temperaturen voor het Australische onbebouwde binnenland stabiel zijn gebleven zijn ze voor Australië als geheel gestegen. Zou dit te maken hebben met de bebouwing, die met name in de brede kustzone staat?

Verschil tussen land en zee

Het hitte-eilandeffect biedt een goede verklaring voor het verschil tussen de gemeten temperatuur boven land en die boven zee.

In de onderstaande grafiek is dat goed te zien. Het verschil tussen land en zee is al opgelopen tot 0,5 °C. Dit opmerkelijke verschil is mogelijk het gevolg van te weinig correctie voor de plaatselijke opwarming door de verstedelijking. Het verschil tussen zee en land wordt sinds de jaren 90 steeds groter. Sinds de jaren 90 groeien in de hele wereld de stedelijke gebieden snel.

grafiek temperatuurverschil land zeeDe gemeten temperatuur op het land (rode lijn) stijgt vanaf de jaren 90 sneller dan die boven zee (groene lijn) en ook sneller dan op basis van satellietmetingen (blauwe lijn). De blauwe lijn van de satelliet loopt netjes gelijk met de gemeten temperatuur boven zee (groene lijn). bron

Om over na te denken
Vanaf de jaren negentig beginnen de meetgegevens op het land en boven zee uit elkaar te lopen. De metingen op het land gaan sneller stijgen. De satellietmetingen (die zowel boven land als boven zee meten) blijven echter de zeemetingen volgen. Wat betekent dit voor de temperatuurstijging die door weerstations op het land worden waargenomen?

Kijk voor meer informatie op klimaatfeiten.nl

tekening Ko Klimaat meet de temperatuur in de stad

Ko meet de temperatuur. In de stad is het warmer dan op het platteland.

pagina 3 / 3 | Voor Einsteins bollebozen

Goed meten is weten

De zorgen over ‘het klimaat’ gaan over de gemiddelde wereldtemperatuur. De gemiddelde temperatuur wordt berekend met de gegevens van weerstations.

Om een gemiddelde temperatuur goed te kunnen bepalen, moeten over de hele Aarde gelijkmatig meetstations staan. Deze moeten in het vrije veld staan.

De werkelijke temperatuurmeting is verre van ideaal:

  • De meeste temperatuurmetingen gebeuren op land, en ook nog voornamelijk op het noordelijk halfrond. Op zee zijn er weinig metingen.
  • Veel weerstations staan in de buurt van steden. Door de warmte van de steden meten ze voor een officieel meetpunt te hoge temperaturen.
  • Er worden steeds weerstations toegevoegd of juist weggehaald. Dit heeft invloed op de berekende gemiddelde temperatuur. In de jaren tachtig waren er bijna 6000 thermometers in het officiële wereldwijde netwerk. Tegenwoordig zijn er nog slechts 1079 van over. Door de selectieve verwijderingen staan er nu meer thermometers bij:
    • luchthavens (die warmer zijn dan de omgeving)
    • de evenaar (het is heter bij de evenaar)
    • op lagere hoogtes (het is kouder in de bergen)
kaart historie weerstations wereld De verdeling van de weerstations. Rond 1960 werden er ongeveer 8000 weerstations gebruikt. Tegenwoordig ongeveer 1000. In de loop van de 20ste eeuw is de verdeling van het aantal weerstations verschoven van de koudere gebieden (met name Rusland) naar warmere gebieden in de wereld. bron

Om over na te denken
Wat zal het gevolg zijn van de drastische veranderingen in het aantal en de spreiding van de weerstations, voor de gemeten temperaturen?

Fouten in metingen

Officiële meetstations moeten voldoen aan strikte regels. In Amerika is in 2011 een groot onderzoek [1] gedaan naar de officiële temperatuurmeetstations. Het blijkt dat heel weinig meetstations voldoen aan de eisen. Ze meten te hoge temperaturen. Veel officiële thermometers staan tussen de gebouwen en te dicht bij warmtebronnen zoals kasten van airconditioners. De resultaten van het onderzoek zijn:

  • 8% van de meetstations meet de temperatuur redelijk goed
  • 22% meet een temperatuur die 1 tot 2 °C te hoog is.
  • 64% meet een temperatuur die 2 tot 5 °C te hoog is.
  • 6% meet een temperatuur die meer dan 5 °C te hoog is.

Het Amerikaanse KNMI verlaagt de gemeten temperaturen voor het hitte-eilandeffect. Maar hele slechte metingen kan je eigenlijk niet meer goed corrigeren.

Bekijk de lachwekkende voorbeelden van slechte meetstations.

De opwarming van de Aarde wordt voor een flink deel veroorzaakt door de mens: door slechte metingen.

foto en grafiek officiele temperatuurmeter Marysville CA USHCN Dit officiële Amerikaanse meetstation in Californië schendt alle regels. De meter (in de rode cirkel) staat tussen asfalt en beton en airco-units. De meetresultaten worden hiervoor gecorrigeerd. Dit meetstation laat een temperatuurstijging zien.
foto en grafiek officiele temperatuurmeter Orland CA USHCN Dit officiële Amerikaanse meetstation in Californië voldoet aan alle regels. Er is geen correctie nodig. Dit meetstation meet in 100 jaar geen temperatuurstijging. bron voorbeelden

Om over na te denken
Meer dan 90% van de Amerikaanse weerstations meet te hoge temperaturen omdat de meetlocatie niet aan de eisen voldoet. Aan welke eisen moet een meetlocatie voor de temperatuur eigenlijk voldoen?

1 Bron: onderzoek naar meetstations VS
Meer info: klimaatgek.nl

tekening Ko Klimaat meet de temperatuur in de stad

Ko meet de temperatuur. In de stad is het warmer dan op het platteland.

Deel deze pagina
koklimaat.nl de makers regels en privacy voor onderwijzers en ouders