Ko vraagt alles aan Berend de IJsbeer op de Noordpool

Drijfijs in de laatste 40 jaar

Het Noordpoolgebied is een oceaan omringd door land. Een groot deel van de zee is bevroren. Het ijs dat op zee drijft noemt men drijfijs of pakijs. De hoeveelheid drijfijs heeft geen invloed op de hoogte van zeespiegel. Als al het drijfijs zou smelten, stijgt de zeespiegel op Aarde niet. Dit zie je goed in een glas water met ijsblokjes. Als de ijsblokjes smelten, blijft het waterpeil in het glas gelijk.

In de zomer smelt er veel drijfijs. Aan het eind van de zomer is de hoeveelheid ijs het kleinst. Daarna wordt het kouder en bevriezen er grote delen van de zee. Aan het eind van de winter is de hoeveelheid ijs het grootst.

Sinds 1978 wordt met satellieten de hoeveelheid ijs gemeten. Uit de metingen blijkt:

• ZOMER In september is er tegenwoordig ongeveer 40% minder ijs dan 40 jaar geleden.
• WINTER In maart is er evenveel ijs dan 40 jaar geleden. Het is ijs is wel dunner geworden. In de jaren 70 was het zee-ijs gemiddeld nog 3 tot 4 meter dik; dat is nu 1 tot 1,5 meter.

De hoeveelheid ijs op zee rond de Noordpool in 1984 en 2019 in april aan het eind van de winter. Het gebied met ijs is in 35 jaar niet kleiner geworden. Wel is het ijs dunner geworden. bron Bekijk alle jaren sinds 1979 op NASA

Noordpool ijsvrij?

De bekende klimaatactivist Al Gore waarschuwde in 2009 dat er grote kans groot is dat de Noordpool binnen 10 jaar in de zomer ijsvrij zou zijn. Dat is niet gebeurd. Nu voorspellen sommige onderzoekers dat dit vanaf 2050 zal gebeuren. Maar dat is onwaarschijnlijk om een aantal redenen.

• Het drijfijs rond de Zuidpool is stabiel.
• In het verleden was het op de Noordpool een stuk warmer dan tegenwoordig. Het drijfijs is nooit helemaal verdwenen
• De opwarming van de Noordpool kan goed verklaard worden met de Warme Golfstroom. Deze zeestroom die warmte naar de Noordpool brengt, wordt de komende jaren waarschijnlijk zwakker.

Kou en ijs in het verleden

De afgelopen duizenden jaren was het meestal warmer in het Noordpoolgebied dan nu. Er was toen minder drijfijs dan tegenwoordig. Dat kon toen niet het gevolg zijn van de mens en van te veel CO2 in de lucht.

Er moeten andere oorzaken zijn waarom er soms meer ijs is en soms minder. Sommige wetenschappers zoeken de oorzaken in de:

• Verandering van zeestromen
• Verandering van de verdeling van hogedrukgebieden en de vorming van wolken

De hoeveelheid ijs op zee in het noordoosten van Siberië. De hoeveelheid ijs was meestal minder dan tegenwoordig. bron (zie o.a. pag. 17)

Misleidend bericht

Bericht in de Volkskrant op 1 september 2016

Volgens het bovenstaande bericht zou "voor het eerst in de geschiedenis" een vaarroute open liggen voor schepen. Dit zou komen door de smeltende Noordpool. Het bericht is misleidend. In het verleden hebben al veel schepen deze route gevaren:

1906: Roald Amundsen
1940: Henry Larsen
1944: Henry Larsen
1957: United States Coast Guard cutter Storis
1969: SS Manhattan
1977: Willy de Roos
1984: MS Explorer
2000: Patrol boat Nadon
2001: Jarlath Cunnane
2003: Richard and Andrew Wood
2007: Sébastien Roubinet
2009: 9 kleine schepen en 2 cruiseschepen
2010: Bear Grylls en team in een opblaasboot
2012: Diverse schepen, waaronder het cruiseschip The World

Hoe gaat het met de ijsberen?

IJsberen leven op de Noordpool. Het is een beschermde diersoort. Je hoort vaak dat de ijsberen zullen uitsterven door de opwarming. Natuurbeschermers vrezen dat al het ijs gaat verdwijnen en dan kan de ijsbeer niet meer jagen op zijn favoriete voedsel: zeehonden.

De grootste bedreiging was de jacht. Vroeger jaagde de mens op deze beren. Door de jacht leefden er vijftig jaar geleden niet meer dan 5.000 dieren. In 1973 kwam er een verbod op de jacht. Nu zijn er veel meer ijsberen. Het Wereldnatuurfonds denkt dat er nu ongeveer 28.000 ijsberen^[1] leven.